Ảnh Mai Lĩnh

CON HEO ĐẤT

   Không biết nó tên thật là gì nhưng đã bị dính chắc nịch cái tên Tý Lé vì một mắt nó bị lé và người thì nhỏ thó đen đúa như một nông dân quanh năm dãi nắng dầm mưa. Có lẽ nó thừa hưởng cái gien nông dân của bố nó nên trông vậy thôi chứ người ta trông thấy nó ở này phố lâu rồi.

   Vì dáng dấp nhỏ thó nên không ai biết đích xác tuổi Tý Lé là bao nhiêu nhưng nó là một thanh niên còn trẻ, chưa đến tuổi lập gia đình. Ở tuổi nó, nhiều thanh niên trong thị xã theo nghề thợ nề dù nghề này vất vả nhưng lương khá cao và thường xuyên có việc làm vì quanh năm bao giờ cũng có nhà bị giải tỏa và phải xây nhà mới. Thế nhưng nó không được khỏe nên chọn cái nghề buôn bán, mà có phải bán hàng hóa gì cho sang trọng đâu, chỉ là những con heo đất để người ta bỏ tiền tiết kiệm.

   “Cửa hàng” của Tý Lé là một tấm bạt trải trên lề đường phía trước căn nhà của hai ông bà lão tốt bụng, bên cạnh một cửa hàng xe máy có nhiều người vào ra. Không phải nó định bán cho những người mua xe máy vì đa số đều là thanh niên, chẳng mấy ai nghĩ đến chuyện tiết kiệm, mà vì chỗ đó nằm trên đường mấy bà đi chợ về, thường còn vài ngàn tiền lẻ cầm trong tay rất dễ rơi, tiện thể mua con heo đất để dành tiền cho con học thêm.

   Tý Lé dọn hàng kiểu đó là xâm phạm lề đường nhưng chẳng thấy mấy ông dân phòng nhắc nhở gì, có lẽ vì thấy nó nghèo khổ, chỉ lâu lâu bị thằng con trai ông chủ tiệm xe máy gây gổ một cách vô lý, hình như vì thua độ bóng đá nên muốn trút hết bực dọc vào nó.

   Tý Lé gần như không nghỉ ngày nào. Vào những dịp Trung Thu hay Tết, hàng của nó bán chạy hơn nhờ có thêm khách hàng trẻ con nên nó phải nhờ em gái nó phụ giúp.

   Một hôm ông chủ cửa hàng xe máy thấy Tý Lé bước vào cửa hàng ông, đi quanh nhìn xe này xe rồi xe khác tựa như một người muốn mua xe máy, ông bước ra quát:

- Mầy không lo bán heo đất của mầy mà vào đây làm gì? Định thăm dò để tối này cạy cửa hả?

- Dạ cháu xem xe nào hợp với túi tiền…

- Nghèo mạt kiếp như mầy thì tiền đâu mà mua xe máy? Thôi thôi, bước ra khỏi cửa hàng của tao nhanh lên không thì thằng con tao sẽ cho mầy ăn đòn…

   Tý Lé lặng lẽ bước ra khỏi cửa hàng xe máy, không dám nói năng gì.

   Chuyện Tý Lé vào cửa hàng xe máy không phải là chuyện lớn nên không nghe thấy ai đồn đãi gì. Một sáng, người ta không thấy nó đến bán hàng mà là em gái nó bán thay. Vào khoảng chín giờ, ông chủ cửa hàng xe máy ngó ra đường và thấy một thanh niên ăn mặc bảnh bao, dựng chiếc Dream mới cóng trước hàng heo đất, vào nói gì đó với cô em thằng Tý Lé rồi đi ra, ông nhìn kỹ, hóa ra là Tý Lé. Quá ngạc nhiên, ông gọi:

- Này Tý Lé, đi đâu mà ăn mặc đàng hoàng vậy mầy? Lại còn “đờ rim” nữa chớ? Ai dám cho mầy mượn đó?

- Dạ cháu đi hỏi vợ. Đây là xe cháu mới mua.

- Giỡn hay thiệt đó mầy? Tiền đâu mà mầy vừa hỏi vợ lại còn mua xe?

   Hồi đó vào khoảng cuối thập niên 1990, một chiếc xe máy Honda Dream là một tài sản lớn.

- Da, thiệt chớ bác.

- Vậy mầy đưa “cạt vẹt” tau coi?

   Tý Lé rút túi đưa ông chủ hàng xe máy xem cái “cạt vẹt” mới cứng. Ông chủ cửa hàng xe máy vừa đưa trả “cạt vẹt” cho Tý Lé vừa hỏi:

- Sao mầy không mua ở cửa hàng tao cho rẻ mà đi mua chỗ khác?

- Dạ, cháu đã định mua ở cửa hàng bác cho rẻ nhưng hôm cháu vào chưa xem gì được thì đã bị bác đuổi ra.

   Không cần phân bua về lý do đuổi Tý Lé ra, ông phang một câu:

- Thứ như mầy mà cũng bày đặt đòi đờ-rim đờ riếc!

  Rồi ông ta hậm hực đi vào.

   Không phải chỉ có ông chủ cửa hàng xe máy ngạc nhiên mà hai ông bà lão cho Tý Lé dọn hàng trước nhà mình cũng lấy làm lạ. Được hỏi thì Tý Lé trả lời đơn giản:

- Như cha con, ngày xưa ông dữ lắm, nhưng nhờ ở gần chùa, ngày nào cũng nghe câu kinh tiếng kệ, theo người ta đi chùa, tự nhiên lần hồi ông hiền khô. Con cũng nhờ khách hàng ngày nào cũng có người mua heo đất, nhắc nhở cho mình cần phải tiết kiệm mỗi ngày một ít, lâu dần rồi có đủ tiền mua xe.

   Chừng nửa năm sau, Tý Lé chuẩn bị cưới vợ. Nó phải nghỉ bán một tuần để sửa nhà. Khi mang thiệp đến báo tin và mời bà con trên đường phố nó bán hàng, ngang qua cửa hàng xe máy thấy đóng cửa, nó hỏi đi đâu thì bà con lối xóm nói đã bán nhà và dọn đi rồi, nghe nói để trả nợ cá độ bóng đá cho thằng con vì hắn mới thua cả chục tỷ và đang bị bọn xã hội đen hăm dọa.

NKP