-
gác CU là NGU
-
-
-
phiếm luận cua chuvươngmiện
-
-
-
Thếgian thừơng nói [thôngminh nhưng chậm hiểu] kẻ viết bài phiếmluận
này thì chỉ hoàn toàn chậm hiểu hoàntòan
không có một chút thôngminh nào ? tính ra nghe từ Gác cu này từ những nam 1956
–1957 chi lận , gần 45 năm đến bâygiờ mà nói hiểu hẳn cũng chưa chắc là đúng
[mà hiểu chưa đâyđủ có lẽ đúng hơn] .Năm đệ lục về bộ môn quốcvăn có hoc về
tácphẩm lục súc tranh công , tácgỉa là
vôdanh thị , trong tácphẩm vănchương nay nói về con chó , con lợn , con dê , con
gà , con ngựa , con trâu , ông thây giang qualoa va kếtluận mơhồ rằng:
-
-bon gia súc “ animaux domestiques” là một bọn nguđộn , tranh hơi tranh
hơn , y như ở đời có bốn cái ngu [ mai dong , nhận nợ , gác cu , cầm chầu].
-
ông thầy giảnggỉaỉ thêm Gác cu là ngu có nghĩa là hàng ngày cầm cái lồng
có nhốt một con cu mồi để nó gáy để bẫy chim cu khác, côngviệc này cứ kể là ngu
, mà thôi chươngtrình quốcvăn năm đệ lục chỉ có chừng đó , thôi thì trâu cho ,
heo ngựa, gà thúvật đươngnhiên là ngu
rồi? tiếp theo đó là thêm bốn cái ngu nữa? thiênhạ có ngu là việc của thiên hạ
còn riêng phần mình có ngu hay không? ngu it hay ngu nhiều lá cái quyền của
mình.
-
Sau 1975 , gần hai chục năm sau , do hoàncảnh ngẫunhiên giađình chúngtôi
lai được ở gần nhà ông thầy cũ, ngày trước ông dậy trunghọc , sau họchạnh
đỗđạt ông được mời dậy Đạihọc vănkhoa,
sau năm 1975 tôi với ông thầy cũ làm cùng một nghề là mua bán sách cũ [để sống]
ông thương qua nhà tôi và tôi cũng thường qua nhà ông, có khi còn ngủ lại trên
gác nhà ông nữa. có lần tôi nhắc lại chuyện gác cu thì ông thầy thongthả giảng
như vầy:
-
ở đời có bốn cái ngu
-
mai dong , nhận nợ , gác cu , cầm chầu.
-
-
1/ mai dong : là làm cái nghề mai mối , nhưng làm amateur, không có
tínhcách chuyênnghiệp , không ăn tiền ăn bạc của ai , làm chuyện khơikhơi ,họ
lấy được nhau , sống hạnhphúc thì không nói làm gì, chứ lâulâu uýnh lộn , uýnh
lạo chửi bới nhau thì họ đào mồ cuốc mả
ông [bà [ mai lên mà chửi.
-
-
2/nhận nợ : là hai bên bên vay và
bên cho vay chỉ quen nhau sơ sơ thôi , nhưng không ai tin ai, nhưng hai bên lại
là chỗ quen thân voi bảnthan mình, nhờ mình đứng ra bảolãnh [chịu tráchnhiệm]
nếu người vay không trả [quịt] thì mình dơ lưng ra má nhận món nợ đó.
-
3/ gác cu : là một con chim cu
nhốt trong lồng gù gáy làm sao cho đồng lạoi mình bị lừa bị bắt thì làm vui lòng chủ , mà gáy mồi để đồnglọai
bị bắt thì không nỡ hốihận .
-
-
4/ cầm chầu : trong bốn thứ , thứ
này phải kể lòngdòng lâu lắm đạikhái nhiều làng xã ở việtnam , gần Tết hay có
giỗ đình vào đám chi đó , các viêchức trong làngxã thường hay mời đoàn hát chèo
đến làng mình hát một hay hai đêm để mua vui cho bà con lối xóm mấy ngày xuân ,
tuy nhiên cái ngặt là cai [cầm chầu] tiền quĩ của làng đưa cho vị chứcsắc một
số tiền côđịnh . vídụ là 10 đồng đẻ làm tiền thương cho đoàn hát ,
-
sô tiền ny được đổi thành 100 cái quạt [nan] những cái quạt nan này được đặt trong một cái
mâm gỗ hay một chậu thau , hay caí mẹt , khi mở màn đàokép diễn tuồng tích lúc
nào đào hay kép ca hay thì vi chứcsắc cầm chầu đánh khen , kèm theo tiếng trống
đánh khen [thì có một cháu nhỏ khoảng 13
[14 tuổi] cầm một cái quạt nan ném lên sânkhấu . tuy nhiên khen ít thì không
nói làm gi? mà khen nhiều qua . quăng lên sânkhấu qua 100 cái quạt nan . thi
khi mãn tuồng , vị cầm chầu móc tiền túi ra mà thưởng cho đàokép , nếu cầm chầu
mà kẹo quá [không khen hoặc khen ít quá thì những diễnviên [đào kép] hát kiếm
cớ để chửi .
-
tóm lai:
-
bốn cái nghề này là đòn kê , trunggian hoàntòan không dínhdáng chi đến
bảnthân cua chính mình mà chỉ mang thiệt hại vào thân . nói chung là bốn cái
nghề đếu NGU cả .
-
sau nhiều năm thì tôi nghĩ câu thừ ba [gáccu] hoàn toàn không đúng , vì
gác cu là chỉ con người làm nghề gác cu , chớ không phải là con chim cu , người
thương ngày đi mồi chim cu đẻ thỏathích voi hươngđồng cỏ nội , hay đnhật kiếm
ăn , thi thấy cũng chả có gì làm nghề nay mà ngu cả? chi co hơi vấtvả chút
đỉnh,
-
-
thế rồi nhiều năm sau , tình cờ trong một buổi nậu , tôi cốtình gợi ra
bốn cái ngu này , thì có một vị caoniên bàn góp:
-
ngàoi xứ tôi thịnhhành câu cadao này:
-
trong đời có bốn cái ngu
-
mai dong ,nhận nợ , gác cu , cầm chầu
-
một vị caoniên nữa bác ngay :
-
-mai dong , gác cu , cầm chầu có thể coi là côngphu được , chớ nhận nợ
dùm thì có đáng gì là côngphu?
-
câu chuyện đến đó tam dẹp.
-
năm 1995 cũng do tìnhcờ làm thợ nhà in [in sách và in báo] nơi đây tìnhcờ
tôi lại lại hânhạnh được gặp anh của một nhàvăn , nhàvăn này với tôi khi xưa
cũng có một chút thântình. lúc ăn trưa tôi đưa ý kiến này ra để hói anh nhà văn
. thì được giải nghĩa như sau:
-
-ăn cơm nhà vác ngà voi.
-
-ăn cơm nhà thổi tùvà hàng tổng
-
-gác cu.
-
đều màng một ý nghĩa giống nhau , ngày xưa thời phongkiến , phái bộ đi sứ
, mà chuyến đi này phải mang theo mấy cặp ngà voi cùng sừng tê giác [hay
bạcvàng] thí phái đoàn sứthần này đi qua địaphương nào thì dân chúng địaphương
ấy phải thay nhau mà vác Chùa .khi phái đoàn qua trấn namquan thì dân chúng
điaphương quảngtây vác tiếp .
-
có nhiều tỉnh miền bắc như tỉnh hảidương , tỉnh kiếnan , tỉnh quảngyên ,
hay bi cái nạn giạc Tàu Ô tràn vào cướp bóc , nên làng xã giao côngtac cho một
số thanhniên có nhiệm vụ canhgác va thổi tùva [báođộng] cho bà con lối xóm cảnh
giác khi có giặc cừơp tới , nhiêm vụ này hoàntòan free.
-
ở vùng trungchâu bắc việt như vùng namđịnh tháibình kiến an , cứ đến
tháng mười mùa lúa chín , thì chức sắc của làng thường chiđịnh một số
người [đa số là thanhniên] hoặc có người
tựnguyện làm cái nghề gác cu chim cu này là cu ngói , gác đây là độngtự canh
gác [chớ không phai là gác cái lồng cu lên cành cây] khi thấy xa xa đàn chim
vài chục con vài trăm con thì người gác cu phải la lớn lên . Để ngừoì giăng bây
bắt chim cu giật dây xập bẫy . bắt hết] .nếu lo chơi , để chim xà xuống ăn lúa
ăn xong chim bay đi mơi hô hoán thì bị
chửi ,câu thứ ba [gác cu] là nói về việc làm không mang lại cho nguoi làm một
sự lơi ích nào cả, làm tốt không ai khen mà làm không tốt thì bị chửi , sau 45
năm nghiềnngẫm từ gác cu tôi mới tạm hiểu là như thế , có vị độgcỉa
nào có cao kiến gì ? xin chỉ giáo.
-
-
-
chuvươngmiện
-
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét