Chân Dung Tác Giả

Truyện ngắn Nguyễn Bàng:

Hai cái ô tây

Ngyễn Bàng

Từ ngày đồn chợ Cầu Đông có viên sĩ quan chỉ huy mới, dân quanh vùng qua lại có cảm giác thanh bình hơn trước. Bọn lính trong đồn cũng không thấy mò xuống chợ hay vào xóm thôn xin xỏ, quấy nhiễu và trêu chọc đàn bà con gái. Nghe bọn chúng kháo nhau, viên trung úy đồn trưởng này là một nhạc sĩ còn rất trẻ, đối xử với binh lính dưới quyền rất hiền lành tử tế nhưng cũng rất nghiêm minh trong công việc. Ông ta đã có cả chục nhạc phẩm được các danh ca đương thời hát, thu đĩa và phát nhiều lần trên sóng đài phát thanh Hà Nội và đài Pháp Á. Người dân sống gần đồn còn thấy một sự khác lạ. Đó là cái tầng 2 của lô cốt,
xung quanh có những lỗ châu mai và lỗ thông hơi nhìn ra khắp hướng, mọi ngày rờn rợn hiện lên trước mắt mọi người một không gian tối đen chật hẹp đầy ma quái thì giờ đây trên mái nóc của nó thường về đêm những đẹp trời luôn ngân lên những ca từ và nhạc điệu du dương, êm đềm tưởng như đi vào tận ngóc ngách trong lòng dễ khiến người ta chỉ muốn nhắm mắt lại để được nghe thâu đêm suốt sáng. Bọn lính trong đồn còn kháo thêm, những ca từ và nhạc điệu du dương êm đềm đó được phát ra từ cái máy hát của xếp đồn. Nó không phải là cái máy hát quay tay lên dây cót hiệu Tiếng Chủ (La Voix de Son Maitre) cổ xưa vẽ một con chó ngồi trước cái loa đồng mà là một cái máy hát tân thời với các động cơ điện chạy ắc quy, có thể chồng 10 đĩa liền, hát hết đĩa này đĩa khác sẽ rơi xuống chạy tiếp luôn.

Năm ấy tôi 12 tuổi, học lớp Nhất trường Cầu Đông. Đường đến trường phải đi ngang qua cái đồn ấy nhưng chỉ nghe biết tên mà chưa bao giờ nhìn thấy mặt viên trung úy nhạc sĩ chỉ huy đó. Một buổi, cả lớp đang giờ tập viết ám tả thì người loong toong đem đến một tờ thông báo. Thầy giáo cho chúng tôi tạm dừng viết để nghe đọc thông báo. Nội dung của nó là, với mục đích vui đón Tết Trung thu, Đồn trưởng đồn Cầu Đông phối hợp cùng các trường tiểu học địa phương sẽ tổ chức cuộc thi đơn ca cho thiếu niên học sinh vào đêm Rằm tới. Em nào muốn dự thi trực tiếp ghi tên tại trường đang học.

Tôi về nhà hỏi chị tôi xem có nên dự thi không vì tôi là đứa hay hát những lúc cùng chị làm các việc lặt vặt và được chị  khen là nghe hay đấy, nhưng tôi chưa bao giờ hát ở trường lớp hoặc ở chỗ đông người. Chị tôi hơn tôi ba tuổi, vì là con gái nên chỉ được học hết lớp Hai, biết đọc biết viết thì phải nghỉ ở nhà phụ giúp công việc với u và bà nội. Nghe tôi nói, chị tôi bảo:

- Mấy khi có cuộc thi như thế này, em phải thi chứ.

Tôi hỏi:

- Vậy chị bảo em chọn bài gì để hát?

Chị tôi ngẫm nghĩ một chút rồi nói:

- Tất nhiên bài gì mà em thích và cảm thấy mình hát hay. Nhưng chị nghĩ, người đứng ra tổ chức là ông đồn trưởng, một nhạc sĩ tài hoa, em nên chọn hát một ca khúc do ông ấy sáng tác thì chắc sẽ chiếm được thiện cảm của ông ấy.

Tôi reo lên:

- Ý của chị hay thật đấy.

Hôm sau tôi xin phép bà nội và u tôi cho hai chị em tôi đi xe điện ra hiệu sách Bờ Hồ tìm mua nhạc phẩm của ông đồn trưởng và sau một hồi xem mấy chục tờ nhạc của ông ấy, tôi đã chọn mua tờ  “Nắng Thu” bìa  hai màu vẽ theo lối tả chân, rất trang nhã.  Về nhà tôi tập ngày tập tối, bắt chị tôi nghe và cho nhận xét. Và kết quả không ngờ, giải nhất đơn ca đêm Rằm Trung thu đó đã thuộc về tôi. Rồi tôi còn không ngờ hơn, ông đồn trưởng bước lên cái sân khấu lán tre dựng giữa khu bãi chợ chìa tay ấm áp cho tôi bắt và trực tiếp trao giải thưởng cho tôi với danh nghĩa ông là trưởng ban giám khảo thay mặt cho 4 thành viên khác trong ban gồm hai anh lính trong đồn và hai thầy giáo ở trường làng được mời lên.