QUÊ NHÀ&NGƯỜI BÁC

tự truyện

Bác chúng tôi,bác Lương-thiếu tướng Lê-Lương.Trời ơi!chúng tôi là cháu ruột của một thiếu-tướng cách- mạng,một anh-hùng quân-đội nhân-dân.Chúng tôi nài nĩ mời đại-úy Luyện về nhà liên hoan một bữa tưng bừng.Chúng tôi chờ đợi gặp bác Lương như lời hứa sẽ liên lạc của đại-úy Luyện.Chúng tôi đã chờ mòn hơi.
   Ngày giỗ cha tôi bác Lương đã nói như ở đầu tự truyện.Tôi bắt đầu chạy vốn.Vốn buôn bán chợ trời của tôi chừng một lạng.Tôi lấy sợi dây chuyền,di vật thời con gái của mẹ tôi mà hồi chạy Sài-Gòn mẹ tôi đã dấu ở chổ kín nhất.

Tôi lên anh Diễn đổi một lạng vàng lá.Anh Diễn bảo.Thời mày đến rồi đó.

Không ai bằng ruột thịt đâu.Làm ăn khá nhớ bia bọt nghe!Tôi hân hoan mang hai lạng vàng lá vào phòng bác Lương ngũ.Lột vãi bọc bên trong chiếc mũ cối muôn thuở của bộ-đội cụ Hồ.Tôi nhét từng miếng vàng vào giữa hai lớp điên điển.Bác Lương cười toác mồm tận mang tai bày hai hàm răng hô cải mã vàng thỏm.Tôi thấy hài lòng vì mình đã làm được một việc khôn ngoan.Hai bác cháu ngã chai Napoleon mừng thắng lợi.Trong
cơn say bác Lương nói chỉ có bác là được phép ra bắc vào nam dễ dàng,chứ có mấy ai…(hồi đó ông ấy nói gì chẳng đúng !)Tôi sung sướng gật gù thán phục và tự khen mình có số làm ăn.Hai bác cháu xiết chặt tay nhau,cụng ly đánh chát rồi cười vang.
  Bác Lương ra bắc ngay tối đó.Thế rồi tôi đánh cả chục bức điện tín ra Gia-Lâm như địa chỉ bác Lương để lại.Tôi nóng ruột nói với chị Thão,anh Thiệp.Họ bảo.Em bị nhầm và bị lừa rồi.Ông Lương đã từng bán gỗ cả sân bay Gia-Lâm.Anh Thiệp còn thêm.Ông ấy bán luôn chiếc xe máy của anh Hoàng-con bác Xếp mua ở Lào về không đưa một xu.Tôi nghe mà não lòng nhưng cũng tự an ủi mình dầu sao cũng còn lại tình máu mũ ruột thịt.Tôi không tin như thế.Với ai chứ với tôi,một đứa con của em ruột và cũng là đồng chí của mình đã mất.Bây giờ lẻ nào.
   Anh Thiệp mang đến cho tôi lá thư kinh hoàng của bác Lương.Bác bảo.Bác bị mất trộm,kẻ gian đã cạy cửa chiếc tủ đứng trong đó để hai lạng vàng của tôi.Công an đang điều tra.Có gì bác cũng phải sòng phẳng với cháu.Tôi rụng rời tay chân.Tôi muốn ra Gia-Lâm gặp bác nhưng thời áy không ai cho một ngụy quân ra Hà-Nội bao giờ.Thôi thế là hết,đã sụp đổ kinh hoàng đói với gia đình của tôi.
   Tôi trở về với hai bàn tay trắng.Vợ tôi ngậm đắng xách giỏ ra đứng đầu đường,xó chợ(trời) hỏi.Anh bán gì không? anh mua gì không?và tôi đứng sau lưng vợ tiếp cái điệp khúc rầu rĩ đó ở chợ trời đồng hồ,radio.
   Bác Lương không về quê như bao cán bộ miền nam tập kết khác.Bác lập nghiệp ở ngã-tư-Sòng,phía bắc Đông-Hà.Tin đến Đà-Nẳng,ngay ngày hôm sau tôi đi cọp xe lửa ra.Khi xuống ngã tư,quẹo về hướng
đông cách chừng một cây số.Từ dưới hố bom bên đường hiện lên một ông lão gầy ốm,lênh khênh.đầu đội mũ cối rách tươm và mặc bộ đồ bộ đội bạc màu.Tôi dụi mắt,tôi không tin đó là bác Lương.Bác Lươngđó sao.Người bác đã lừa đảo,cướp đi của tôi hạt cơm của cuối cùng của gia đình tôi.Bác đang  còng lưng gánh bùn từ hố bom về đắp vườn trồng táo lai tạo.Bác Lương buồn bả hỏi trước.Cháu ra đó à..Trời ơi,bác hỏi chi câu đó.Giá bác cứ làm mặt lạ,lạnh lùng,trâng tráo.Tôi đi sau cái bóng nông dân lọm khọm,khổ cực của bác.Bước vào mãnh vườn vừa khai phá.Chân tôi khựng lại trước mái nhà không phải là nhà.Mái tranh nghèo và bờ tường rơm trát bùn quá ư xơ xác.Tôi nhìn bác,lòng quặn thắt pha lẫn uất nghẹn.Buổi tối tôi nghe tiếng lợn kêu.

Ngoài sân người lái lợn đưa cho bác gái bốn tờ giấy bạc năm chục màu xanh chim két.Bác gái bảo.Cháu ra,hai bác biết.Tình cảnh thế này biết làm sao hơn.
   Hình như làm ăn không khá,bác Lương quyết định về quê.Dẫu sao ở quê nhà bác cũng được nễ nang hơn.
  Bác cất nhà trên khoảnh đất cũ của ông bà nội tôi để lại.Không hiễu sao năm ấy bác Lương trúng chức chủ-nhiệm-hợp-tác-xã liên thôn.Hình như bác và đảng chiếu cố cho người đi theo cách-mạng hơn ba mươi năm.
   Tôi lại về.Nhà bác khá hơn hồi ở ngã-tư-Sòng.Bên trong tinh tươm,đầy đũ.Bác có thêm chiếc xe đạp và chiếc đồng hồ để bàn(của quí lúc bấy giờ).Tôi cứ nhìn sự thay đổi đó mà mừng.Khuya đó nghe gà gáy,bácLương dậy dắt chiếc xe đạp và gói chiếc đồng hồ mang đi,trước khi tôi thức dậy.Tội nghiệp bác!bác sợ tôixiết nợ.Tôi nói ý nghĩ này với bác Lương gái.Bác gái lắc đầu thở dài.Ông ấy bây giờ trở chứng.Suốt ngày ở lì dưới hợp về nhà thở ra toàn mùi rượu.Bây giờ bác đây thui thủi sống nhờ tiền lương hưu trí.Nhưng căn bệnh-hậu quả những trận đòn tra tấn của Pháp hồi còn hoạt động ở quê Thanh-Hương-chẳng cho bác yên thân.Bác đây có lổi với linh hồn ba cháu,với thím và hai vợ chồng cháu.Bác không hề biết được cái màu hai lạng vàng là màu gì.
   Bác Lương về.Bác bảo đã thanh toán với tôi sòng phẳng.Tôi kết toán với bác.Tiền bán lợn đưa hai trămđồng là một chỉ,một trăm đô-la đổi được ba chỉ.Tổng cộng bốn chỉ.Bác bảo đũ ở chỗ nào.Tao bảo chênh lệch giá thế là đũ.Giọng bác kẻ cả như khi nói với xa viên.Tôi mất bình tỉnh.Tôi liếc nhìn khẩu Carbin M1 dựng phía góc nhà.Tôi hỏi bác lần cuối.Bác dứt khoát.Không.Trong tích tắc,tôi nhào đến chụp khẩu súng
lên đàn,rắcTôi chỉa súng vào bác hỏi.Bác trả lời thế nào?Bác Lương gái đổ ụp xuống.Bác Lương đứngsửng như trời trồng,Bác Lương lẫm bẫm những gì tôi nghe không rõ thoáng hơi mùi rượu mía.
   Bác Lương,.Vàng,tiền.Tôi muốn bắn nát bác ra trăm mãnh rồi quay ngược lại bắn tôi cho vơi di uất hận cay đắng mùi trần.Mắt tôi hoa lên.Bác Lương vụt chạy ra ngõ.Mười lăm phút sau du kích,công an xã vây quanh nhã gọi tôi đầu thú.Tôi giao khẩu súng lại cho bác gái Lương.
  Bac Lương rời chức chủ-nhiệm hợp-tác-xã liên thôn từ đó.

   Bác Lương mất trong những ngày đầu năm 1988,ngày đưa linh cữu ra nghĩa trang quê tôi ông chủ tịch hội hưu-trí đọc điếu văn:Thượng-úy Lê-Lương đã cống hiến đời mình cho Tổ-quốc.Vì nhân-dân và sự-nghiệp quang-vinh của Đảng.Đồng-chí đã bảo-vệ danh-dự của người đảng-viên cho đến hơi thở cuôi cùng.
   Tôi đi theo sau quan tài bác.Bác Lương gái hai mắt khô khốc,kèm nhèm những hột ghèn chung quanh cáu bẩn.Bác chống chiếc gậy tre già gõ lốc cốc,âm điệu buồn xa ngái.
   Bác Lương đã chết.Đơn giản chết như đã từng có ý đồ lừa gạt hai lạng vàng vốn liếng sinh tử của gia dình tôi.
   Gia đình tôi,từ đó tan nát.Mẹ tôi buồn rầu bán căn nhà nhỏ chia đôi gia tài.Mẹ cùng ông ngoại tôi đi kinh-té-mới ở miền đông nam-bộ.Ngày ngày mẹ tôi còng lưng cuốc rẫy nuôi cha già gần trăm tuổi.Cay đắng nghĩ suy về người chồng phụ bạc,người anh chồng bất lương.Vợ chồng tôi đành không tròn hiếu đạo với mẹ.Chúng tôi ở lại Đà Nẳng lo toan cái ăn,việc học cho năm đứa con dại.Tuổi đời chồng chất,kinh-tế gia đình tôi càng ngày càng suy sụp.Con trai đầu tôi đang bị giam ở Hòa-Sơn.Tiền,vàng và đạo lý.Chúng tôi vì cơm ăn,áo mặc mà đã quên nhiệm-vụ giáo dục con cái khi chúng bắt đầu ý thức về cuộc đời.Mười sáu tuổi bỏ học chữ đi học nghề.Gia đình không một mái nhà.Cơm ngày một ghế đầy săn,khoai.Tuổi trẻ hận đời.Ai đã bày cho con trai tôi xâm lên trước ngực câu oán thù đời chết tiệt đó.Buổi rượu của bầy trẻ ngoài quán cóc là buổi nhậu cháu không về nhà mà đi thẳng vào trại giam.
   Thời gian.Cuộc sống của vợ chồng tôi như hai con gà đói ốm.Thức dậy từ năm giờ sáng ra đứng ngã tư,ngã ba chợ trời cho đến đỏ đèn mới mò về nhà.Trên tay vợ tôi xách bịch nilon đựng vài loon gạo hoặc bó củi nhỏ.Tôi không hề đổ lổi tất cả cho bác Lương.Nhưng chính bác đã tiếp sức đẩy gia đình tôi vào thảm cảnh đau thương cùng cực này.
   Giờ đây mỗi lần nhắc tới bác Lương tôi thầm nghĩ.Giá bác đừng trở về.Điều đó có hơn không ?

Huy-Uyên
(sau 1975)
(1975-2012)